شده که یا کسی را یارای باز کردن آن نیست و یا فرسایشیشدن جنگ در مقطع فعلی به سود همۀ طرفهای درگیر است الا بشار اسد و مردم کشوری که بخشی وسیعی از آن به ویرانه تبدیل شده است.
در چنین فضایی برخی کارشناسان بر این اعتقادند اسراییل، با تمام قوا تلاش میکند آمریکا در بحران سوریه نقشآفرینی بیشتری از خود نشان دهد، اما به ظاهر واشنگتن راضی نیست این بار منافع منطقه ای خود را با بحران سوریه گره بزند. اینکه اسراییل تا به کجا دست به نمایشهای تحریک کننده بزند و غرب تا به کجا فرسایشی شدن را نظاره گر باشد، باید منتظر ماند. برای بررسی آخرین تحولات سوریه، خبرگزاری خبرآنلاین گفتگویی با دکتر علی بیگدلی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و کارشناس روابط بین الملل داشت که در پی میآید.
چرا سوریه به حملات اسراییل پاسخ نمیدهد؟
برخلاف خبری که از سوی خبرگزاریهای داخلی ایران منتشر شد و در آنها اعلام شد یک هواپیمای اسراییلی از سوی جنگندههای سوریه سرنگون شده، من این خبر را دنبال کردم و اینچنین نبود. اینکه چرا سوریه به این اقدامات پاسخ نداد به این دلیل است که شرایط عمومی سوریه اجازه نمیدهد که خودش را درگیر جنگ جدیدی با اسراییل کند. سوریه آنقدر دچار مشکلات داخلی است که به خود اجازه نمیدهد یک فضای تهدید خارجی را نیز به وجود آورد. توانمندیهای نظامی سوریه این کشور را مجاز به ورود به جنگ گستردهای با اسراییل نمیکند.
اما گفته میشود سوریه پدافند هوایی قویی دارد و مجهز به موشکهای روسی است؟
اگر این فرضیه درست باشد، واقعیت اینست که سوریه نمیخواهد خود را درگیر جنگ دیگری کند. با توجه به فشارهایی که از سوی مخالفین داخلی بر روی رژیم است، سوریه آمادگی ورود به جبهه جدیدی را ندارد.
در خبرها آمده بود که صهیونیستها، مقر انبار سلاحهای حزب الله را نشانه گرفته بودند.
طی چند ماه از یک معبر کوهستانی در جنوب لبنان به طرف سوریه رفت و آمدهایی وجود داشته است. خبرگزاریها این خبر را به شکل بسیار محدودی منتشر کردهاند. این معبر میتواند راه جدیدی برای دور نگاه داشته شدن از چشم اسراییل باشد. بخشی از سلاحهایی که پیشبینی میشود پس از سقوط بشار اسد ممکن است به دست دشن بیفتد، در حال خروج است، و از سویی، این معبر هم برای ارتباط با سوریه و هم برای بازگرداندن سلاحها مورد استفاده قرار میگیرد. این مسئلهای است که اسراییل از آن باخبر است و آن معبر هنوز از سوی جنگندههای اسراییلی بمباران نشده است. اسراییل تهدید کرده است که به هیچوجه اجازه نمیدهد سلاحهای استراتژیک از طرف سوریه بدست حزب الله بیفتد. براساس تصاویر ماهوارههای جاسوسی که اسراییل بدست آورده است، سوریه و حزب الله در حال جابجایی تجهیزات و سلاحهای خود هستند و اسراییل نیز با دقت نگران جابجایی این سلاحهاست.
اما درباره ورود حزب الله به جنگ داخلی سوریه باید به موارد مهمی اشاره کنم: اول اینکه پس از سقوط احتمالی بشار اسد، حزب الله در یک بن بست ژئوپولیتیکی قرار میگیرد که خطرناک است و توان نظامی و سطح مقاومت جنبش را کاهش خواهد داد و از سویی ارتباطش با ایران قطع خواهد شد. در واقع تمام تلاش حزب الله اینست که سوریه را نگه دارد. من در یکی از سخنرانیهایم گفتم که حزب الله باید راه دیگری را در پیش گیرد و پیشبینی سقوط بشار اسد را نیز داشته باشد و این مسئله را نیز مدنظر داشته باشد که بعد از اسد میخواهد چه کند؟
موضع آمریکا در قبال حمله اسرائیل به سوریه چیست؟
در حال حاضر حملههای اسراییل از نگاه آمریکا چندان اهمیتی ندارد. این حمله حداکثر یک حمله منطقهای است و شاید آمریکاییها خیلی هم بدشان نیاید که اسراییل از بشار اسد یک زهر چشم بگیرد و میدانند که هم اکنون بشار اسد در تنگنای آزاردهندهای است و دست به عکسالعمل نمیزند و اگر هم واکنش نشان دهد، نوعی خودکشی سیاسی است. از نظر آمریکاییها این حمله تغییری در بافت قدرت منطقهای ایجاد نمیکند.
آیا جنگ دیگری در منطقه در راهست؟
اسراییل به تنهایی دست به حرکتی نمیزند اما اینکه جنگ دیگری میان موافقان و مخالفان بشار اسد درگیرد، خیلی قابل پیشبینی نیست. اما من به ایران پیشنهاد میکنم که کاملاً خویشتنداری پیشه کند و خود را وارد یک ماجرای خطرناک نکند. بشار اسد اسبی نیست که بتوان روی آن شرط بندی کرد. مخالفان به سلاحهای مجهزتری دست یافتهاند و در حال تنگتر کردن حلقه محاصره بر بشار اسد هستند.
حسن نصرالله اعلام کرده است که ما اجازه نمیدهیم بشار اسد سقوط کند اما به نظر من این یک ژست سیاسی است، چون توانایی این کار را ندارد و روز به روز مخالفین بشار اسد به سلاحهای مدرنتری دست مییابند، از این رو به نظر میرسد موج مخالفین در حال سوار شدن بر بشار اسد است و انفجارهایی که علیه مقامات این کشور(از جمله سوء قصد به جان نخست وزیر) رخ میدهد، گویای اینست که آنها از قدرت زیادی برخوردار هستند و سیستم خبررسانی و اطلاعرسانی و جاسوسی آنها زیاد است.
اما در مورد وقوع جنگ، من پیشبینی نمیکنم که جنگی میان طرفداران و مخالفان منطقهای بشار اسد رخ دهد. اگر این جنگ از هر طرفی رخ دهد، ممکن است به پایان عمر بسیاری از حکومتها منجر شود. به نظرم بیشتر ممکن است حزب الله خود را درگیر یک جنگ کند که کار اشتباهی است.
آیا اسراییل نگران این نیست که سلاحهای شیمیایی در اختیار گروههای افراطی و سلفی قرار گیرد؟
من برخلاف نظر شما معتقدم که اسراییل بیش از سلفیها نگران حزبالله است. آنقدر که اسراییل قادر است با سلفیها وارد مذاکرات پنهانی شود، این امکان برای اسراییل در جهت مذاکره پنهانی با حزب الله وجود ندارد، بنابراین حزب الله به عنوان یک گروه سازمان یافته که 100 هزار نیروی مسلح دارد، برای اسراییل تهدید بالقوهای است، بنابراین قبل از القاعده، اسراییل نگران اینست که سلاحها دست حزب الله نیفتد.
باید به این مسئله توجه داشت که تاکنون القاعده هیچ اقدامی علیه امنیت ملی اسراییل نکرده است، القاعده تاکنون یک بمب علیه منافع اسراییل منفجر نکرده است، هواپیمای آنها را نربوده و هیچ اسراییلی را تاکنون ترور نکرده است، در حالی که عکس این قضیه در مورد حزب الله صادق است. حزب الله تاکنون لطمات زیادی به منافع اسراییل در سراسر دنیا زده است.
اگر دقت کرده باشید در موقع پرتاپ موشک اسراییل به سوریه، سلفیها شادی میکنند به این دلیل که دو طرف دشمن مشترکی دارند؛ نه اسراییل برای سلفیها تهدید است و نه سلفیها برای اسراییل تهدید است. تهدید فعلی، فقط بشار اسد است و همه نگرانی اسراییل از اینست که با توجه به روابط صمیمی و نزدیکی که میان سوریه و حزب الله است؛ مبادا حزب الله تقویت شود که امنیت اسراییل به خطر بیفتد.